การใช้งานชุดตัดแก๊ส ซึ่งมีการทำงานผสมกันระหว่างอ๊อกซิเจนและแก๊สเชื้อเพลิง สามารถที่จะเกิดการย้อนกลับของแก๊สและประกายไฟได้ หากเกิดแรงดันแก๊สลดลงอย่างฉับพลัน จะส่งผลแก๊สและประกายไฟที่หัวตัดหรือเชื่อมซึ่งมีแรงดันแก๊สสูงกว่า ไหลย้อนกลับเข้าสู่ภายในสายของชุดตัดแก๊สซึ่งมีแรงดันต่ำกว่า และในการไหลย้อนกลับของแก๊ส หากมีความร้อนจากประกายไฟ และการผสมกันของแก๊สที่เพียงพอ ก็จะเกิดการระเบิด
ชุดตัดแก๊ส
สาเหตุที่ทำให้แรงดันแก๊สลดลงอย่างฉับพลัน มีหลายสาเหตุ เช่น
1. มีเศษวัสดุจากการเชื่อม ตัด ไปปิดช่องรูที่หัวจ่ายแก๊ส หรือนมหนู ทำให้เกิดการอุดตัน
2. แรงดันอาจลดลงจากการพับงอของสายส่งแก๊ส หรือถูกรถทับ
3. ประกายไฟจากที่อื่นหล่นโดนสายส่งแก๊สที่รั่วอยู่ ทำให้สายเสียหาย
4. เมื่อออกซิเจนหมดถังขณะใช้งาน ก่อนที่จะปิดวาล์วที่ด้าม แก๊สอะเซทิลีนหรือLPG จะไหลย้อนเข้ามาที่สายและเกจ์ออกซิเจน
5. เมื่อปิดวาล์วหัวถ้งแล้ว เปิดวาล์วที่ด้ามตัดเพื่อไล่ออกซิเจนและแก๊สเชื้อเพลิงออก แก๊สเชื้อเพลิงที่มีแรงดันต่ำกว่า จะไหลออกก่อน จึงทำให้ออกซิเจนสามารถไหลย้อนไปยังสายและเกจ์ของแก๊สเชื้อเพลิงได้
6.เมื่อเปิดวาล์วทั้งออกซิเจนและแก๊สเชื้อเพลิงพร้อมกัน แล้วทำการจุดไฟเพื่อใช้งาน (ปรับแรงดันทั้ง 2 ให้สมดุล) ถ้าออกซิเจนมีอัตราการไหลมากกว่าอัตราที่นมหนูจะปล่อยได้ ออกซิเจนจะไหลย้อนกลับที่สายและเกจ์ของแก๊สเชื้อเพลิง
วิธีการป้องกันไฟย้อนกลับ
ทำได้โดยติดตั้งวาล์วกันกลับ(check valve) และอุปกรณ์กันไฟย้อนกลับ (flashback arrestor)
วาล์วกันกลับ (check valve)
ทำหน้าที่ ป้องกันการไหลย้อนกลับของแก๊ส ซึ่งเป็นสาเหตุในการเกิดไฟย้อนกลับ แต่วาล์วกันกลับไม่สามารถหยุดไฟย้อนกลับได้ ดังนั้นการใช้วาล์วกันกลับเพียงอย่างเดียว ไม่เพียงพอต่อการป้องกันการเกิดไฟย้อนกลับอย่างแน่นอน
flashback arrestor
ป้องกันไฟย้อนกลับ ซึ่งเป็นสาเหตุในการเกิดอุบัติเหตุที่รุนแรง มีทั้งแบบที่ ติดตั้งที่หัวตัดแก๊ส/เชื่อม , ติดตั้งที่สาย , และติดตั้งที่ที่อุปกรณ์ปรับความดัน (Regulator)
![](http://www.intersol-eng.com/wp-content/uploads/2019/11/13615265_660495544116922_6863283131341486574_n.jpg)
Torch-mounted flashback arrestors
เป็นอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับสำหรับติดตั้งที่หัวตัดแก๊ส/เชื่อม ทำหน้าที่ 2 อย่าง คือ หยุดเปลวไฟที่ย้อนกลับ และหยุดแก๊สที่ย้อนกลับด้วยระบบวาล์วกันย้อนที่ติดตั้งภายใน
กันไฟย้อนที่หัวตัด
ตัวกรองไฟของอุปกรณ์กันไฟย้อน ทำมาจาก Sinter Metal ซึ่งเป็นการนำโลหะมาถักเป็นตัวกรองแล้วเพิ่มอุณหภูมิให้เกือบถึงจุดหลอมละลาย (ประมาณ 90%) ทำให้เกิดการแพร่กระจายโครงสร้างอะตอม ณ ตำแหน่งสัมผัส โครงสร้างจึงมีความแข็งแรง, อายุการใช้งานยาวนาน สามารถนำกลับมาล้างใช้ใหม่ได้หลายๆครั้ง แต่คุณภาพการกรองยังเหมือนเดิม ที่สำคัญสามารถใช้งานได้ในที่แรงดันและอุณหภูมิสูงๆ
การติดตั้ง Torch-mounted flashback arrestors เป็นสาเหตุที่ทำให้แรงดันลดลง และอัตราการไหลของแก๊สลดลง อย่าลืมตรวจสอบอัตราการไหลที่ต้องการใช้งาน
![](http://www.intersol-eng.com/wp-content/uploads/2019/11/witt_flashback_arrestor_e460-2_fuel_gases-1-212x300.png)
![](http://www.intersol-eng.com/wp-content/uploads/2019/11/witt_flashback_arrestor_e460-2_oxygen-212x300.png)
Hose-mounted flashback
อุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ แบบติดตั้งที่สาย มีระบบการทำงานคล้ายกับแบบ Torch-mounted flashback arrestors ใช้ติดตั้งที่สายแก๊ส ใกล้หัวตัด
![](http://www.intersol-eng.com/wp-content/uploads/2019/11/13615054_660495564116920_2468958054162829430_n.jpg)
Regulator-mounted flashback arrestors
อุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ ชนิดติดตั้งที่อุปกรณ์ปรับความดัน จะติดตั้งที่ทางออกของแก๊สที่อุปกรณ์ปรับความดัน ทั้งในส่วนของอ๊อกซิเจน และแก๊สเชื้อเพลิง
![](http://www.intersol-eng.com/wp-content/uploads/2019/11/13612361_660495570783586_5897509603436508148_n.jpg)
มาดูภายในของอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ
ภายในกันไฟย้อน
การติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ
เราสามารถป้องกันไฟย้อนกลับได้ โดยการติดตั้งอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ ที่ชุดตัดแก๊ส 4 จุด ดังนี้คือ
1. ทางออกของ Oxygen Regulator
2. ทางออกของ Fuel Gas Regulator
3. ดาม Torch ทางด้านที่ต่อกับสายออกซิเจน
4. ดาม Torch ทางด้านที่ต่อกับสายแก๊สเชื้อเพลิง
ติดตั้งกันไฟย้อน4จุด
การเลือกซื้ออุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ flashback arrestor
โปรดดูรายละเอียดว่ามีการทำงานของอุปกรณ์ครบอย่างนี้หรือไม่ หากไม่ครบตามนี้ ยืนยันว่าไม่สามารถป้องกันไฟย้อนได้อย่างสมบูรณ์
![](http://www.intersol-eng.com/wp-content/uploads/2019/11/13537619_660495600783583_6132473850835289189_n.jpg)
flashback
1. Gas Non-return Valve เป็นวาล์วทีให้แก๊สไหลได้ทางเดียว ซึ่งจะทำให้แก๊สที่วิ่งไหลย้อนไม่สามารถผ่านไปได้
2. Flame Arrestor เมื่อเกิดประกายไฟวิ่งย้อนกลับอุปรณ์ที่เป็น flame areestor ซึ่งทำจากสแตนเลสที่อุดแน่นและมีรูพรุน จะทำให้ประกายไฟลดอุณหภูมิจนต่ำกว่า อุณหภูมิจุดวาบไฟ (Ignition Temperature) ทำให้แก๊สเชื้อเพลิงภายในไม่สามารถติดไฟได้ไฟจึงดับ
3. thermal cut-off valve ชุดสปรุงซึ่งจะทำการปิดอัตโนมัติ เมื่ออุณหภูมิภายในสุงขึ้น Burnback เกินกว่าที่ตั้งไว้ทำให้แก๊สภายในหยุดไหล เพื่อป้องกันการจุดระเบิด (มีเฉพาะบางรุ่น)
ซึ่งการติดตั้งอุปกรณ์ดังกล่าว สามารถป้องกันอันตรายได้อย่างแน่นอน
![](http://www.intersol-eng.com/wp-content/uploads/2019/06/csm_test_rig_722_use_2ab35baa44.jpg)
การตรวจสอบอุปกรณ์ป้องกันไฟย้อนกลับ (Flashback Arrestor)
วิธีที่ดีที่สุด คงเป็นการใช้อุปกรณ์ตรวจสอบโดยใช้เครื่องตรวจ flashback
ถ้าเป็นการตรวจสอบโดยทั่วไปที่มีไม่เครื่องมือ ให้ทำการตรวจสอบสภาพภายนอกของอุปกรณ์กันไฟย้อน ต้องไม่บุบ เบี้ยว
เกลียว หรือ ขั้วต่อ ต้องอยู่ในสภาพปกติ สามารถติดตั้งได้อย่างแน่นหนา ไม่หลวม
อุปกรณ์กันไฟย้อน สะอาด แห้ง ไม่มีคราบน้ำมัน
ทดสอบเช็ควาล์วด้วยการใช้แรงดันลมที่ต่ำกว่า 2 psi เป่าย้อนกลับไป ถ้าลมสามารถผ่านไปได้ แสดงว่า check valve ของอุปกรณ์กันไฟย้อนไม่สามารถใช้งานได้แล้ว
Credit : JorporClub.S – จป.คลับs